استحصال مس از محلول‌های آبی توسط حلال‌های آلی TBP و D2EHPA در محیط بافری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایرتم

2 دانشیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

3 استادیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

چکیده

افزایش روز افزون استفاده از مس و آلیاژهای آن با توجه به ویژگی­های منحصر به­فرد این فلز در صنایع الکترونیک و متالورژیکی، آلیاژهای فولادی و سایر کاربردها، سبب توجه ویژه به استحصال این عنصر از کانه­های با عیار پایین مس، با استفاده از روش­هایهیدرومتالورژی گردیده است. در این تحقیق به­منظور تعیین شرایط بهینه­ی فرایند استخراج حلالی مس از منابع اکسیدی آن، پارامترهای موثر بر استخراج مس از محلول­های آبی مورد مطالعه قرار گرفته است. از جمله پارامترهای موثر بر استخراج، تاثیرهم­افزایی حلال­های آلی تری بوتیل فسفات (TBP)، متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) و دی اتیل هگزیل فسفریک اسید (D2EHPA) است. انجام فرایند استخراج حلالی،در غلظت 15 درصد D2EHPA رقیق شده در کروزن و نسبت حلال­های آلی TBP:MIBK برابر با 7:3، در یک محیط بافری که به­وسیله­ی 1 میلی­مول استات سدیم، در نسبت فازی A:Oبرابر با 1:1 و در pH=5ایجاد گردیده است، قابلیت استحصال بیش از 99 درصد مس توسط حلال­های آلی را سبب می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Copper Extraction From Aqueous Solution By Organic Solvents Of TBP And D2EHPA In Buffer Solution

نویسندگان [English]

  • Zahra Afzali 1
  • Mehdi Irannajad 2
  • Amirreza Azadmehr 3
1 BSc Student, Department of Mining & Metallurgical Engineering of Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Mining & Metallurgical Engineering of Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Mining & Metallurgical Engineering of Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Organic solvents of TBP and D2EHPA were used to extract copper from aqueous phase in the buffer solution. This study was performed in order to obtain optimized conditions for copper extraction from low grade copper oxide ores by hydrometallurgical processes. In this regard, the following parameters were studied: the effect of organic solvents synergism, the ratio of TBP:MIBK, the buffer solution pH, the concentration of buffer solution agent (sodium acetate) and the ratio of aqueous to organic phase (A:O). The results showed that under conditions of: synergism of TBP (Tri-n-Butyl Phosphate), MIBK (Methyl Iso-Butyl ketone) and D2EHPA (D-2-Ethyl Hexyl phosphoric acid), TBP:MIBK= 7:3, pH=5, concentration of sodium acetate= 1 milli mole and A:O= 1:1; more than 99% of copper could be extracted.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Copper
  • Solvent extraction
  • TBP
  • D2EHPA
  • MIBK
  • Sodium Acetate
[1] قائم زاده، رضا، استخراج فلزات (پیرو، هیدرو و الکترو متالورزی)، انتشارات دانشگاه علم و صنعت 1377.
[2] وقار، رامز، هیدرومتالورژی، انتشارات شرکت ملی مس ایران، 1378.
[3] M.E. Schlesinger, M.J. King, K.C. Sole, W.G. Davenport, “hydrometallurgical copper extraction: introduction and leaching”, in: extractive metallurgy of copper (5E), pp. 281- 322, 2011.
[4] B.R. Reddy, P.V.R. Bhaskara Sarma, “Extraction of iron(III) at macro-level concentrations using TBP, MIBK and their mixtures”, Hydrometallurgy, vol. 43, pp. 299- 306, 1996.
[5] E.A. Fouad, “Separation of copper from aqueous sulfate solutions by mixtures of Cyanex 301 and LIX984N”, Journal of Hazardous Materials, vol. 166, pp.720- 727, 2009.
[6] E. Bidari, M. Irannejad, M. Gharabaghi, “Solvent extraction recovery and separation of cadmium and copper from sulphate solution”, Journal of Environmental Chemical Engineering, vol. 1, pp. 1269- 1274, 2013.
[7] I. Van de Voorde, K. Latruwe, L. Pinoy, E. Courtijn, F. Verpoort, “Complexation Behavior of Iron(III) with Aloxime 800, D2EHPA, CYANEX 272, CYANEX 302, and CYANEX 301”, Solvent Extraction and Ion Exchange, vol. 25, pp. 809- 829, 2007.
[8] I. Van de Voorde, L. Pinoya, E. Courtijna, F. Verpoort, “Influence of acetate ions and the role of the diluents on the extraction of copper (II), nickel (II), cobalt (II), magnesium (II) and iron (II, III) with different types of extractants”, Hydrometallurgy, vol. 78, pp. 92- 106, 2005.
[9] J. Lu, D. Dreisinge, “Solvent extraction of copper from chloride solution II: Cuprous oxidation by oxygen coupled with simultaneous cupric solvent extraction”, Hydrometallurgy, Vol. 138, pp. 48- 53, 2013.
[10] J.P. Simonin, H. Hendrawan, F. Dardoize, G. Clodic, “Study of salt effects on the kinetics of extraction of cobalt(II) and zinc(II) at trace level by D2EHPA in n-dodecane”, Hydrometallurgy, vol. 69, pp. 23- 38, 2003.
[11] K. Sarangi, P.K. Parhi, E. Padhan, A.K. Palai, K.C. Nathsarma, K.H. Park, “Separation of iron(III), copper(II) and zinc(II) from a mixed sulphate/chloride solution using TBP, LIX 84I and Cyanex 923”, Separation and Purification Technology, vol. 55, pp. 44- 49, 2007.
[12] N.E. Belkhouche, M.A. Didi, “Separation of nickel and copper by solvent extraction using di-(2-ethylhexyl) phosphoric acid-based synergistic mixture”, Solvent Extr. Ion Exch, vol. 23, pp. 677- 693, 2005.
[13] N. Hiroyoshi, Sh. Kuroiwa, H. Miki, M. Tsunekawa, T. Hirajima, “Synergistic effect of cupric and ferrous ions on active-passive behavior in anodic dissolution of chalcopyrite in sulfuric acid solutions”, Hydrometallurgy, vol. 74, pp. 103- 116, 2004.
[14] W. Tao, Y. Nagaosa, “Solvent Extraction of Copper (II) with Di-2-Methylnonylphosphoric Acid in Some Organic Diluents”, Solvent Extraction and Ion Exchange, vol. 21, No. 2, pp. 273- 290, 2003.
[15] Zh. Ren, W. Zhang, H. Meng, Y. Liu, Y. Dai, “Extraction Equilibria of Copper(II) with D2EHPA in Kerosene from Aqueous Solutions in Acetate Buffer Media”, Journal of chemical and engineering data, vol. 52, No. 2, pp. 438- 441, 2007.
[16] Z. Zhu, W. Zhang, Y. Pranolo, C.Y. Cheng, “Separation and recovery of copper, nickel, cobalt and zinc in chloride solutions by synergistic solvent extraction”, Hydrometallurgy, Vol. 127- 128, pp. 1- 7, 2012.
[17] Z.M. Gu, D.T. Wasan, N.N. Li, “Ligand-accelerated liquid membrane extraction of metal ions”, J. Membr.
Sci. ,vol. 26, pp. 129- 142, 1986.
[18] بلورفروش، حمیدرضاف اولیازاده، منوچهر، غریبی، خداکرم " بررسی عوامل موثر بر استخراج حلالی (SX) روی از محلول حاوی یون های آهن و منگنز با استفاده از D2EHPA " نشریه علمی- پژوهشی مهندسی معدن، دوره دوم، شماره چهارم، صفحه 21 تا 28، 1386.
[19] افضلی، زهرا، ایران نژاد مهدی، آزادمهر، امیررضا، قراباغی مهدی، استخراج حلالی مس از محلول توسط حلال های تری بوتیل فسفات (TBP) و متیل ایزوبوتیل کتون (MIBK) در حضور استات سدیم مجموعه مقالات اولین همایش ملی مس، کرمان، ایران، 1390