بررسی تأثیر برهم‌کنش ماشین TBM و زمین بر روی تغییرات نیروی پیشران و نرخ نفوذ ماشین-مطالعه‌ی موردی: تونل انتقال آب کرج-تهران(قطعه‌ی 2)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

در حفاری تونل به روش مکانیزه و با دستگاه TBM پارامترهایی از قبیل نیروی پیشران و نرخ نفوذ نقش اساسی را ایفا می‌کنند که امکان ثبت آنها وجود داشته و با مقادیر محاسبه شده توسط مدل‌های مختلف نیز قابل مقایسه هستند. پروژه‌ی تونل انتقال آب کرج -تهران در راستای تأمین آب شرب شهر تهران حفاری شده و اجرای آن با یک دستگاه TBM از نوع سنگ سخت در دو قطعه به اتمام رسیده است. با بررسی سینه‌ی کار در مقاطعی از تونل قطعه ی دوم از پروژه، مشخصات زمین شناسی و شاخص مقاومت زمین شناسی GSI) ) در هر مقطع ثبت گردید و سپس پارامترهایی مانند مقاومت فشاری تک محوری سنگ بکر( UCS ) و نیز شاخص سایش سرشار ( CAI ) از نمونه سنگ‌های برداشتی اندازه گیری شد. با کمک این داده‌ها و مدل‌های رایج و کاربردی، مقدار نیروی پیشران برای حفاری هر مقطع از تونل محاسبه گردید. از سوی دیگر همزمان با حفاری تونل، داده‌های ماشین TBM نیز به طور پیوسته ثبت شده اند که نیروی پیشران و نرخ نفوذ مورد نیاز در این پژوهش از آن جمله هستند. مقایسه ی بین مقادیر اندازه‌گیری و محاسبه شده برای نیروی پیشران در پروژه نشان می‌دهد که اختلاف بین این مقادیر به صورت منطقی قابل تحلیل و توجیه خواهد بود. برای تحقق این هدف عواملی از قبیل نحوه‌ی انتخاب داده‌های مناسب، نمونه برداری و کنترل سینه ی کار تونل تأثیر بسزایی در نتایج تحلیل دارند. در پایان این مقاله مدل CSM و نیز داده های به دست آمده از سینه کار تونل برای ارزیابی نیروی پیشران انتخاب شده اند که نتایج آن در توصیف هشت رده ی توده سنگ ارائه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Influence of Interaction between Tunnel Boring Machine and Ground on Thrust Force and Penetration Rates- Case study: Karaj-Tehran Water Conveyance Tunnel (Lot-2)

نویسندگان [English]

  • M. Gholami
  • R. Ajalloeian
Engineering Geology, Faculty of Science, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

In mechanized tunneling with Tunnel Boring Machine (TBM), some parameters such as thrust force and penetration rate have an important role and they can be recorded and compared with values achieving from theoretical models. Karaj-Tehran water conveyance tunnel has been bored by hard rock TBM machine to supply the water for Tehran capital. This project is finished by two parts called Lot1 and Lot2. After investigating the tunnel face of each section in Lot2, ground characteristics and Geological Strength Index (GSI) were recorded respectively. After that, Uniaxial Compressive Strength (UCS) and Cerchar Abrasiveness Index (CAI) are measured by testing on rock samples. The boring thrust force of TBM was calculated by using above mentioned data and by using other common and applicable models. Beside, achieved data from TBM specially thrust force and penetration rate had been recorded at the same time. A comparison of measured and calculated thrust force by using TBM data showed that it is possible to analyze the differences between them at each section of tunnel. For this, some parameters such as database selection, sampling and tunnel face control have an important role on analysis. At the end, CSM model and tunnel face data are selected to evaluate the thrust force and their results are presented to describe the eight classes of rock mass.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geological Strength Index(GSI)
  • Cerchar Abrasiveness Index(CAI)
  • Tunneling Boring Machine(TBM)
  • Thrust force
  • Penetration Rate
[1] M. Entacher, G. Winter, T. Bumberger, K. Decker, I. Godor, R. Galler, Cutter force measurement on tunnel boring machines – System design, Tunnelling and Underground Space Technology, 31 (2012): 97-106.
[2] M. Entacher, G. Winter, R. Galler, Cutter force measurement on tunnel boring machines – Implementation at Koralm tunnel, Tunnelling and Underground Space Technology, 38 (2013): 487-496.
[3] U. Ates, N. Bilgin, H. Copur, Estimating torque, thrust and other design parameters of different type TBMs with some criticism to TBMs used in Turkish tunneling projects, Tunnelling and Underground Space Technology, 40 (2014): 46-63.
[4] Q. Geng, Z. Wei, H. Meng, An experimental research on the rock cutting process of the gage cutters for rock tunnel boring machine (TBM), 2016.
[5] Q.-M. Gong, J. Zhao, Y.-Y. Jiao, Numerical modeling of the effects of joint orientation on rock fragmentation by TBM cutters, Tunnelling and Underground Space Technology, 20(2) (2005): 183-191.
[6] Q.M. Gong, Y.Y. Jiao, J. Zhao, Numerical modelling of the effects of joint spacing on rock fragmentation by TBM cutters, Tunnelling and Underground Space Technology, 21(1) (2006): 46-55.
[7] N. Barton, TBM tunnelling in jointed and faulted rock, Balkema, Rotterdam; Brookfield, VT, 2000.
[8] S. Cheema, Development of a rock mass boreability index for the performance of tunnel boring machines, 1999.
[9] B.A. Eftekhari M., Bagherpour R., The Effect Of Operational Parameters On Penetration Rate Of A Tbm Using Artificial Neural Networks- A Case Study: Zagros Tunnel, Tunneling & Underground Space Engineering, 1(1) (2013) :29-98.
[10] J. Rostami, Study of pressure distribution within the crushed zone in the contact area between rock and disc cutters, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 57 (2013): 172-186.
[11] F.F. Roxborough, H.R. Phillips, Rock excavation by disc cutter, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences & Geomechanics Abstracts, 12(12) (1975): 361-366.
[12] D. Festa, W. Broere, J.W. Bosch, An investigation into the forces acting on a TBM during driving – Mining the TBM logged data, Tunnelling and Underground Space Technology, 32 (2012): 143-157.
[13] SCC, "Geometric Map of Amirkabir Water Conveyance Tunnel Project," Sahel Consulting Company, Tehran, 2011 (in Persian).
[14] SCC, "Geology Report and Asbuilt Maps of Amirkabir Water Conveyance Tunnel Project," Sahel Consulting Company, Tehran, 2011-2013 (in Persian).
[15] J.A. Franklin, Suggested method for determining point load strength, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences & Geomechanics Abstracts, 22(2) (1985): 51-60.
[16] E. Japan Society of Civil, Standard specifications for tunneling, 2006, Tunnel Engineering Committee, Tokyo, 2007.
[17] N. Bilgin, H. Copur, C. Balci, D. Tumac, M. Akgul, A. Yuksel, The selection of a TBM using full scale laboratory tests and comparison of measured and predicted performance values in Istanbul Kozyatagi-Kadikoy metro tunnels, 2019.
[18] C. T. Carranza-Torres, B. Corkum, E. Hoek, C. Carranza-Torres, Hoek-Brown failure criterion - 2002 Edition, 2002.
[19] W. Wittke, R. Druffel, C. Erichsen, J. Gattermann, J. Kiehl, D. Schmitt, M. Tegelkamp, M. Wittke, P. Wittke-Gattermann, B. Wittke-Schmitt, Stability Analysis and Design for Mechanized Tunneling, Aachen: WBI GmbH, WBI GmbH, Aachen, 2006.