مدل‌سازی حدی جداساز لغزشی سه‌گانه و بررسی اثر آن بر رفتار روسازه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

چکیده

جداسازهای لغزشی-قوسی از انواع شناخته ‌شده این ابزار کنترل لرزه‌ای می‌باشند که مشاهده‌های مختلف نشان از نقش مؤثر آن‌ها در کاهش خسارت‌های لرزه‌ای سازه‌ها داشته است. هر چند این ابزار در سطوح مختلف لرزه‌ای عملکرد سازه را به‌ صورت قابل‌ملاحظه‌ای ارتقا می‌دهند، اما وجود عدم قطعیت‌ها در رفتار حدی این جداساز در زلزله‌هایی با دوره بازگشت طولانی، توجه محققین را در سال‌های اخیر به مدل‌سازی رفتار حدی آن‌ها جلب نموده است. با رسیدن جداساز به ظرفیت جابجایی خود، قطعه‌های لغزنده به لبه کناری صفحه‌های لغزش برخورد نموده و عملکرد سازه تحت تأثیر این شرایط خاص قرار می‌گیرد. در مطالعه حاضر پس از پیاده‌سازی معادله‌های حاکم بر رفتار این جداسازها، اقدام به مدل‌سازی ریاضی رفتار حدی و بررسی اثر آن بر پاسخ دینامیکی روسازه شده است. در این راستا، با طراحی و مدل‌سازی یک سازه نمونه، پاسخ دینامیکی آن در سطوح مختلف شتاب چندین زلزله بررسی گردیده است. نتایج نشان داده‌اند که حالت حدی برخورد تحت شتاب‌نگاشت‌های مورد مطالعه به‌ طور میانگین زمانی به وقوع می‌پیوندد که شتاب زمین به حدود 1/25 برابر شتاب بیشینه زلزله مورد انتظار (MCE) رسیده باشد. در این مرحله و پیش از وقوع برخورد، متوسط نیروی برش ‌پایه حدود 0/48 وزن روسازه و بیشینه تغییر مکان نسبی میان‌ طبقه‌ای برابر0/38 درصد مشاهده شده است. با افزایش سطح شتاب، میزان برش‌ پایه افزایش می‌یابد تا سطحی که رفتار روسازه وارد حوزه رفتار غیرخطی می‌گردد. با انجام تحلیل‌ها بر روی مدلی بدون رفتار حدی و مقایسه نتایج دو مدل، ضرایبی برای تبدیل نتایج حاصل از مدل غیرحدی به حدی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Extreme modeling of triple friction pendulum isolator and its effect on the behavior of superstructure

نویسندگان [English]

  • Mahmood Esmaeili
  • Touraj Taghikhany
Amirkabir University of Technology, Tehran, Iran
چکیده [English]

Sliding articulated isolators are well-known types of seismic control tools, that extensive observations have shown their effective role in reducing seismic damages in structures. Although this tool significantly improves the performance of the structure at different seismic levels, but the existence of uncertainties in the limited behavior of this isolator in earthquakes with long return periods has attracted the attention of researchers in recent years to model their ultimate behavior. When the isolator reaches its displacement capacity, the sliding parts strike the side edge of the sliding surfaces and the performance of the structure affects by this special condition. In this study, after implementing the equations governing the behavior of these isolators, we proceed to mathematically model their ultimate behavior and study its effects on the dynamic response of the superstructure. So, by designing and modeling a sample structure, we examine the superstructure dynamic response at different scales of several earthquake records. The results show that the average ground acceleration at the beginning of the contact behavior under the studied records, is about 1.25MCE, the elastic base shear is about 0.48 superstructure weight and the maximum elastic drift of the superstructure is about 0.0038. By increasing the level of acceleration, the amount of base shear increases to the levels that the superstructure shows the nonlinear behavior. Also, by performing analysis on models with and without ultimate behavior, converting ratio are presented for different PGA levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seismic isolation
  • Triple friction pendulum isolator (TFP)
  • Ultimate contact behavior
  • Extreme earthquake
  • TFP modeling in MATLAB
[1] A.A. Sarlis, M.C. Constantinou, Model of triple friction pendulum bearing for general geometric and frictional parameters and for uplift conditions, MCEER, 2013.
[2] T.C. Becker, Y. Bao, S.A. Mahin, Extreme behavior in a triple friction pendulum isolated frame, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 46(15) (2017) 2683-2698.
[3] Y. Bao, T.C. Becker, H. Hamaguchi, Failure of double friction pendulum bearings under pulse‐type motions, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 46(5) (2017) 715-732.
[4] Y. Bao, T.C. Becker, Effect of design methodology on collapse of friction pendulum isolated moment-resisting and concentrically braced frames, Journal of Structural Engineering, 144(11) (2018) 04018203.
[5] P. Tomek, H. Darama, R. Sturt, Y. Huang, modelling rim impact and ultimate behaviour of triple friction pendulum bearings, 17th World Conference on Earthquake Engineering, (2020).
[6] A.S.o.C. Engineers, Minimum Design Loads for Buildings and Other Structures (ASCE/SEI 7-10), in, American Society of Civil Engineers, 2013.
[7] A.S.o.C. Engineers, Minimum design loads and associated criteria for buildings and other structures, in, American Society of Civil Engineers, 2017.
[8] D. Fenz, M. Constantinou, Development, Implementation, and Verification of Dynamic Analysis Models for Multi-spherical Sliding Bearings, Technical Report MCEER-08-0018, in, Multidisciplinary Center for Earthquake Engineering Research, State …, 2008.
[9] D.M. Fenz, M.C. Constantinou, Mechanical behavior of multi-spherical sliding bearings, (2006).
[10] D.M. Fenz, M.C. Constantinou, Spherical sliding isolation bearings with adaptive behavior: Theory, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 37(2) (2008) 163-183.
[11] D.M. Fenz, M.C. Constantinou, Spherical sliding isolation bearings with adaptive behavior: Experimental verification, Earthquake engineering & structural dynamics, 37(2) (2008) 185-205.
[12] D.M. Fenz, M.C. Constantinou, Modeling triple friction pendulum bearings for response-history analysis, Earthquake Spectra, 24(4) (2008) 1011-1028.
[13] T.C. Becker, S.A. Mahin, Experimental and analytical study of the bi‐directional behavior of the triple friction pendulum isolator, Earthquake Engineering & Structural Dynamics, 41(3) (2012) 355-373.
[14] N.D. Dao, K.L. Ryan, E. Sato, T. Sasaki, Predicting the displacement of triple pendulum™ bearings in a full‐scale shaking experiment using a three‐dimensional element, Earthquake engineering & structural dynamics, 42(11) (2013) 1677-1695.
[15] MATLAB and Statistics Toolbox Release 2015b, The MathWorks, Inc., Natick, Massachusetts, United States.
[16] F.E.M. Agency, 2009 NEHRP Recommended Seismic Provisions: Design Examples, in, FEMA P-751, Washington, DC, 2012.
[17] C. Kircher, G. Deierlein, J. Hooper, H. Krawinkler, S. Mahin, B. Shing, J. Wallace, Evaluation of the FEMA P-695 methodology for quantification of building seismic performance factors, 2010.