اثر شیرابه و چرخه‌های یخ زدگی-ذوب شدگی بر نفوذپذیری عایق‌های اساس رسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مهندسی ژئوتکنیک، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی، دانشگاه ارومیه

2 گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی -دانشگاه ارومیه

چکیده

اثر چرخه‌های یخ زدگی- ذوب شدگی بر ضریب نفوذپذیری رس متراکم و عایق رسی ژئوسینتتیک در لاگون­های فاضلاب و مدفن‌های زباله شهری، موضوع اساسی در طراحی سیستم‌های مانع انتقال در این سازه­ها می­باشد. در این تحقیق اثر چرخه‌های یخ زدگی – ذوب شدگی بر ضریب نفوذپذیری رس متراکم منطقه نازلوی ارومیه و عایق رسی ژئوسینتتیک و همچنین تاثیر میزان تنش موثر بر نرخ تغییر ضریب نفوذپذیری نمونه‌های رسی، تحت نفوذ آب و شیرابه بررسی شده است. دستگاه تعیین ضریب نفوذپذیری سه محوری با دیواره انعطاف­پذیر برای اندازه‌گیری ضریب نفوذپذیری نمونه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. در طول دوره یخ زدگی لنزهای یخی در نمونه شکل گرفته و پس از ذوب شدن باعث ایجاد یک شبکه مشخص از ترک‌ها در خاک شده و سبب افزایش در ضریب نفوذپذیری می‌شود. همچنین اندرکنش مواد شیمیایی با خاک رسی، موجب کاهش ضخامت آب دولایه و انقباض توده خاک شده و در نتیجه ضریب نفوذپذیری لایه‌های رسی افزایش می­یابد. افزایش در ضریب نفوذپذیری لایه‌های رسی و عایق­های رسی ژئوسینتتیک تحت نفوذ شیرابه، به مراتب کمتر از تغییرات ضریب نفوذپذیری تحت نفوذ آب برای نمونه‌های قرار گرفته در معرض چرخه‌های یخ زدگی- ذوب شدگی می‌باشد. افزایش تنش موثر باعث می‌شود نرخ افزایش در ضریب نفوذپذیری در اثر چرخه‌های یخ زدگی- ذوب شدگی کاهش یابد. نتایج نشان می‌دهد بر خلاف خاک‌های رسی، در عایق رسی ژئوسینتتیک چرخه‌های متناوب یخ زدگی و ذوب شدگی تاثیر کمی در ضریب نفوذپذیری این لایه‌ها دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effect of leachate and freeze-thaw on the hydraulic conductivity of clayey barriers

نویسندگان [English]

  • Mehdi Gholikhany 1
  • Kazem Badv 2
1 Ph.D. Student, Department of Civil Engineering, Urmia University
2 Department of Civil Engineering, Urmia University
چکیده [English]

The effect of freeze-thaw cycles on the hydraulic conductivity (HC) of clayey barriers in water retaining structures and municipal solid waste landfills is a key issue in designing barrier systems in those structures. The effect of freeze-thaw cycles on the hydraulic conductivity of compacted clayey soil from Nazlou Region of Urmia City and a geosynthetic clay liner (GCL), and the effect of effective stress on the hydraulic conductivity change of clayey soil in freeze-thaw cycles were investigated for water and leachate. The flexible-wall triaxial hydraulic conductivity apparatus was used to measure the HC of specimens subjected to freeze-thaw. During the freezing process, ice lenses grow in the soil sample and when the ice lenses melt, a network of cracks is left and thus, the HC increases. Increasing the effective stress reduces the increased hydraulic conductivity due to freeze-thaw. The results show that on the contrary to compacted clayey soil, the application of freeze-thaw cycles do not significantly affect the HC of GCL. Interaction of clayey soil with leachate leads to a decrease in thickness of the diffuse double layer and thus, the hydraulic conductivity of clayey soil increases. Increase in hydraulic conductivity of clayey soil and GCL subjected to freeze-thaw and permeated with leachate is lower than that for water.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freeze-thaw
  • Hydraulic conductivity
  • Clayey barrier
  • Geosynthetic clay liners

مراجع

  1. Gleason, M. H., Daniel, D. E., Eykholt, G. R. (1997). "Calcium and sodium bentonite for hydraulic containment applications." Journal of Geotechnical and Geoenvironmental Engineering 123: 438.
  2. VanGulck, J. F., Rowe, R. K., Rittmann, B. E., and Cooke, A. J. (2003). "Predicting biogeochemical calcium precipitation in landfill leachate collection systems." Biodegradation 14: 331-346.
  3. Benson, C. H. and Trast, J. M. (1995). "Hydraulic conductivity of thirteen compacted clays." Clays and clay Minerals 43: 669-681.
  4. Othman, M. A. (1992). "Effect of freeze-thaw on the structure and hydraulic conductivity of compacted clay." Ph.D. Thesis, University of Wisconsin, Madison, Wisconsin, U.S.A.
  5. Othman, M. A. and Benson, C. H. (1993). "Effect of freeze-thaw on the hydraulic conductivity of three compacted clays from Wisconsin." Transportation Research Record 1369: 118-125.
  6. Chamberlain, E. , Iskander, I., and Hunsiker, S. E. (1990). "Effect of freeze-thaw on the permeability and macrostructure of soils." Proceedings of International Symposium on Frozen soil Impacts on Agricultural, Range, and Forest Lands, Spokane, Wash: 145-155.
  7. Hewitt, R. D. and Daniel, D. E. (1997). "Hydraulic conductivity of geosynthetic clay liners after freeze-thaw." J. Geotech. Geoenviron. Eng 123: 305-313.
  8. Kraus, J. F. and Benson, C. H. (1995). "Effect of freeze- thaw on the hydraulic conductivity of barrier materials: laboratory and field evaluation." Research and development 600: 95-118.
  9. Podgorney, R. K. and Bennett, J. E. (2006). "Evaluating the long-term performance of geosynthetic clay liners exposed to freeze – thaw." Geotechnical and Geoenvironmental Engineering, Vol. 132, No. 2, pp. 265-268.
  1. Makusa, G. P., Sabrina L., Berns, B. E., Benson, C. H. and Knutsson, S. (2014). "Freeze-thaw cycling concurrent with cation exchange and the hydraulic conductivity of geosynthetic clay liners." Canadian geotechnical journal 51.
  2. Zimmie, T. F., Laplante, C. M., and Bronson, D. L. (1991). "The effect of freezing and thawing on landfill covers and liners." Proceedings, 3rd International Symposium on Cold Regions Heat Transfer. University of Alaska, Faibanks: 363-371.
  3. ASTM, American Society for Testing and Materials (2008). Standard test method for determining the effect of freeze-thaw on hydraulic conductivity of compacted or intact soil specimens using a flexible wall hydraulic conductivity apparatus. ASTM D6035-08.
  4. Xian, S., Lu, Z., Yao, H., Fang, R. and She, J. (2019). "Comparative study on mechanical properties of compacted clay under freeze-thaw cycles with closed and open systems." Hindawi 16.
  5. Koen, B. (2014). "Effect of freeze-thaw cycles on hydraulic properties of (Boom) clay." Belgian Nuclear Research Center: 16.
  6. Andersland, O. B. and Anderson, D. M. (1978). "Geotechnical engineering for cold region." Mc Graw-Hill, New York.
  7. Taylor, G. S. and Luthin, J. N. (1978). "A model for coupled heat and moisture transfer during soil freezing." Canadian geotechnical journal 15: 548-555.
  8. Williams, P. J. and Perfect, E. (1980). "Investigation of thermally actuated water migration in frozen soils." Geotechnical Science Laboratories, Department of Geography, Carleton University, Ottawa.
  9. Benson, C. H. and Othman, M. A. (1993). "Hydraulic conductivity of compacted clay frozen and thawed in situ." ASCE Journal of Geotechnical Engineering 119: 276-294.
  10. Penner, E. (1957). "Soil moisture tension and ice segregation." Highway Research Board, Bulletin 168: 50-64.
  11. Rowe, R. K., Mukunoki, T., and Bathurst, R. J. (2008). "Hydraulic conductivity to jet-A1 of GCLs after up to 100 freeze-thaw cycles." Geotechnique 58: 503-511.
  12. Bowders, J. J. and Daniel, D. E. (1987). "Hydraulic conductivity of compacted clay to dilute organic chemicals." J. Geotech. ENG.
  13. Daniel D. E., and Liljestrand H. M. (1984). "Effect of landfill leachates on natural liner systems." Geotechnical Engineering Report 83.
  14. Bannour H., Touze-Foltz N., and Pierson P. (2016). "Transient hydraulic behavior of two GMBs-GCLs composite liners." Geotextiles and Geomembranes 44: 51-58.
  15. Badv, K. (2018). Environmental Geotechnics. Urmia, I.R. Iran, Urmia University Publication Centre, 519 p.
  16. Badv K., and Omidi A. (2007). "Effect of synthetic leachate on the hydraulic conductivity of clayey soil in Urmia city landfill site." Iranian journal of science & technology, Transaction B, Engineering 31: 535-545.
  17. ASTM, American Society for Testing and Materials (2010). Standard Test Method for Measurement of Hydraulic Conductivity of Saturated Porous Materials Using a Flexible Wall Permeameter. ASTM D5084-10.
نشریه مهندسی عمران امیرکبیر
دوره 53، شماره 12
اسفند 1400
صفحه 5535-5548

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار