کاربرد سیستم‌های مهندسی سنگ در ارزیابی پایداری فضاهای زیرزمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول و دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ ؛ دانشگاه صنعتی امیرکبیر

2 عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی نفت؛ دانشگاه صنعتی امیرکبیر

چکیده

دستیابی به طراحی بهینه در فعالیت‌های مهندسی سنگ، نیازمند شناخت عوامل موثر و روابط بین آنها است. امروزه سیستم‌های مهندسی سنگ در تحلیل فرایندهای پیچیده مهندسی سنگ کاربرد روزافزونی دارند. در این روش عوامل مهم روی قطر اصلی ماتریس قرار گرفته و اندرکنش بین آنها با مقداردهی کمی در عناصر غیر قطری تعیین و سپس به کمک این ماتریس میزان اثردهی و اثرپذیری هر عامل در سیستم ارزیابی می‌شود. در این مقاله یک سیستم مهندسی با کدگذاری ماتریس اندرکنش و با استفاده از ریاضیات فازی ساخته شده است. از این سیستم برای ارزیابی پایداری تونل آب‌بر سد سیمره در ناحیه خردشده گرابن استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده با طبقه‌بندی‌های مهندسی توده‌سنگ انجام شده مقایسه شده‌اند. نتایج نشان می‌دهند که لایه‌بندی و گسل‌ها مهم‌ترین عوامل کاهش ناپایداری در ناحیه گرابن هستند. با استفاده از این روش، توده‌سنگ ناحیه خردشده گرابن در کلاس پایداری III (به نسبت پایدار) قرار می‌گیرد که به نتایج طبقه‌بندی‌های مهندسی سنگ صورت گرفته نزدیک است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Rock Engineering Systems in Evaluation of Stability of Underground Excavations

نویسندگان [English]

  • Masoud sadeghi 1
  • Vamegh rasouli 2
چکیده [English]

In rock engineering practice, understanding the most effective parameters and their relationships is important in order to obtain an optimum engineering design. The applications of rock engineering system (RES) in the analysis of complicated rock engineering processes have been widespread. In this method, the main parameters are located along the diagonal of the matrix, and their interactions are quantified by assigning values in the off-diagonal elements. Then, this matrix is used to assess the amount of cause and effect of each parameter within the whole system. In this paper, a rock engineering systems is constructed where the coding of the matrix is made using fuzzy mathematics. This system is used to analyze the stability of the water transmit tunnel of Seymareh Dam within the crushed zone of Graben rocks. The results are compared to those of the rock mass classification systems. It is observed that the bedding and falts are the two major factors of instability. Using the new method, the Graben rock is classified in group III, i.e. moderately stable rock, which is close to what predicted using rock classification system. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rock engineering systems (RES)
  • tunnel stability
  • engineering rock mass classification systems
  • crushed zone
  • seymareh dam
[1] کمالی بندپی، عباس؛ رفیعا، فرزان؛ بینشیان، حسین؛ “پایدارسازی تونل آببر طرح سد و نیروگاه سیمره در زون خردشده گرابن”، مجموعه مقالات دومین کنفرانس مکانیک سنگ . ایران، ۱۳۸۳
[2]Ping, L.U., Hudson, J.A. ; A fuzzy evaluation approach to the stability of underground excavations, Eurock 93,
Balkema, 1993.
[3]Alvarez, G.M. Neuro-fuzzy modeling in engineering geology: applications to mechanical rock excavation, rock
strength estimation and geological mapping.
A.A.Balkema, 2000.
[4]Hudson, J. A.; Rock engineering systems: theory and practice, ,1nd Edition, Ellis Horwood, Chichester, 1992.
[5]Hudson, J.A. and Harrison, J. P. Engineering Rock Mechanics- An introduction to the principles. Elsevier
Science,1998.