TY - JOUR ID - 4426 TI - اولویت‌بندی عوامل زیرساختی مؤثر بر ایمنی راه‌های دوخطه با رویکردهای پیشگیرانه و واکنش‌گرا (مطالعه موردی: محور اهر-تبریز) JO - نشریه مهندسی عمران امیرکبیر JA - CEEJ LA - fa SN - 2588-297X AU - حسن پور, شهاب AU - حدادی, فرهاد AD - استادیار،گروه مهندسی عمران، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران AD - گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 54 IS - 4 SP - 1419 EP - 1440 KW - راه‌های دوخطه KW - ایمنی جاده‌ای KW - رویکرد پیشگیرانه KW - رویکرد واکنش‌گرا KW - روش‌های اولویت‌بندی DO - 10.22060/ceej.2021.19521.7193 N2 - شناسایی عوامل زیرساختی مؤثر در تصادفات راه‌های دوخطه برون­ شهری مبتنی بر دو رویکرد پیشگیرانه و واکنش­ گرا  از روش ­های ارتقاء ایمنی جاده­ای است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت ­بندی عوامل مؤثر بر ایمنی راه‌ برون­شهری دوخطه محور اهر- تبریز توسط سه مدل شبکه عصبی، تاپسیس و رگرسیون لجستیک است. از روش تحلیل سلسله مراتبی نیز برای تعیین اوزان معیارها و زیرمعیارهای مرتبط در روش تاپسیس استفاده می­ شود. سپس، این مطالعه به مقایسه نتایج اولویت­ بندی سه روش­ پیشنهادی بر اساس دو رویکرد مورد نظر می­ پردازد. نتایج حاصل از مدل شبکه عصبی نشان داد که این مدل با درستی پیش ­بینی 86 درصد متغیر­های زیرساختی به ­ترتیب وجود قوس­ های افقی و قائم، درصد خودرو­های سنگین، وضعیت روسازی، وضعیت زهکشی راه، حجم ترافیک عبوری و وضعیت دوربین­ کنترل سرعت را اولویت­ بندی می ­کند. در حالی ­که بر اساس روش تاپسیس، اولویت متغیر­های زیرساختی مؤثر بر ایمنی مسیر به ترتیب شامل وضعیت زهکشی، وضعیت روسازی، وضعیت دوربین­ ­کنترل سرعت، وجود قوس ­های افقی و قائم، وضعیت علائم مورد استفاده در راه، درصد خودروهای سنگین، وضعیت روشنایی راه، حجم ترافیک عبوری و وضعیت آرام‌سازی ترافیک می­ باشد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد که این مدل با درستی 74/82 درصد توانایی اولویت ­بندی عوامل زیرساختی شامل متغیرهای وضعیت روسازی، وضعیت دوربین­ کنترل سرعت، وضعیت روشنایی راه، حجم ترافیک عبوری، و وضعیت علائم مورد استفاده در راه دارد که این متغیرها به­­ ترتیب اثرگذاری بیشتری بر اساس شانس بیشتر در مدل نسبت به دیگر متغیرهای زیرساختی در احتمال وقوع شدت تصادفات دارند. مقایسه عملکردی رویکردهای واکنش­گرا و پیش گیرانه با استفاده از آزمون­ های اسپیرمن و تی-تست نیز نشان داد که بین دو مدل شبکه عصبی و رگرسیون لجستیک همبستگی در عملکرد وجود دارد و دو مدل در رویکرد واگنش­ گرا تفاوت معناداری وجود ندارد. در حالی­ که بین این مدل ­ها و مدل تاپسیس تفاوت معناداری در عملکرد رویکرد وجود دارد. در نتیجه دو مدل عصبی و رگرسیون لجستیک در رویکرد واکنش ­گرا و مدل تاپسیس در رویکرد پیش گیرانه طبقه­ بندی می ­شوند و مدل شبکه عصبی به ­دلیل مقدار درستی پیش ­بینی قابل توجه در پیش ­بینی شدت تصادفات از قابلیت بهتری نسبت به سایر مدل­ ها در شناسایی و اولویت­ بندی عوامل زیرساختی کاربرد دارد.  UR - https://ceej.aut.ac.ir/article_4426.html L1 - https://ceej.aut.ac.ir/article_4426_05b8b623a0e31fab94139fe55c21736a.pdf ER -