%0 Journal Article %T بررسی عوامل مؤثر بر ناپایداری تونل با استفاده از رویکرد آماری %J نشریه مهندسی عمران امیرکبیر %I دانشگاه صنعتی امیرکبیر %Z 2588-297X %A جوادی اصطهباناتی, مرتضی %A محمدی, فاطمه %A رفیعی, رامین %D 2023 %\ 03/21/2023 %V 55 %N 1 %P 185-200 %! بررسی عوامل مؤثر بر ناپایداری تونل با استفاده از رویکرد آماری %K ناپایداری تونل %K نوع کاربری تونل %K بررسی آماری %K عامل ناپایداری %K تحلیل آماری %R 10.22060/ceej.2022.21540.7757 %X در این مطالعه نقش عوامل موثر بر ناپایداری تونل و فضاهای زیرزمینی با استفاده از رویکرد آماری بررسی شده است. بدین منظور، مهم‌ترین عوامل موثر بر ناپایدرای تونل شناسایی و این عوامل (شامل 25 عامل) در قالب شش گروه اصلی دسته‌بندی شدند. سپس، مجموعه وسیعی از ناپایداری‌های رخ داده در تونل‌های مختلف دنیا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی‌ها به صورت یک پایگاه داده مبتنی بر جامعه آماری و با در نظر گرفتن عامل اصلی ایجاد کننده ناپایداری و نوع کاربری تونل ثبت شد. در نهایت، تحلیل‌های آماری بر روی ناپایداری‌های رخ داده در تونل‌های مختلف و با تمرکز بر نوع کاربری و فراوانی نسبی ناپایداری انجام شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد مجموعه عوامل ژئومکانیکی، مباحث مطالعات و طراحی و عوامل مربوط به شرایط زمین‌شناسی و جغرافیایی ساختگاه دارای بیشترین میانگین فراوانی نسبی در ناپایداری بوده که این سه دسته عوامل، مجموعا حدود 73 درصد از ریزش‌های حادث شده در تونل‌های با کاربری عمرانی را شامل ‌می‌شوند. همچنین، بین 70 الی 80 درصد از ناپایداری‌ها ناشی از 32 درصد از عوامل بوده و نقش سایر عوامل در بروز ناپایداری تونل کمتر از 30 درصد برآورد شده است. در این بین، سه عامل اصلی "زون‌های ضعیف"، "عدم به کارگیری بازطراحی و بازنگری حین اجرا" و " سطح و وضعیت آب زیرزمینی"، به ترتیب با فروانی نسبی 17/5، 12/5 و 10/5 درصد، موثرترین عامل در بروز ناپایداری بوده‌اند. در مجموع، تونل‌های آزادراه و بزرگراه، دارای بیشترین انطباق با سایر کاربری‌های دیگر بوده و ‌می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که این نوع کاربری را ‌می‌توان از نقطه نظر عوامل موثر بر ناپایداری تونل، به عنوان نماینده از سایر کاربری‌ها در نظر گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق را ‌می‌توان به عنوان یک مبنای کلی در ارزیابی احتمال ناپایداری تونل و فضاهای زیرزمینی و مدیریت این نوع از پروژه‌ها به کار گرفت.  %U https://ceej.aut.ac.ir/article_5008_ddc2e27dc62daf400b463a63c627737f.pdf