مطالعه آزمایشگاهی تاثیر غیر یکنواختی ذرات رسوبی بر پیشروی دلتای رسوبی در مخزن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، دانشکده سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، دانشکده سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناس ارشد، دانشکده سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس

4 استادیار، گروه مهندسی آبیاری، دانشگاه ایلام

5 کارشناس ارشد، گروه سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

ذرات درشت‌ دانه‌تر تشکیل دلتای رسوبی را در بالادست مخزن می‌دهند که دلتای تشکیل شده به سمت پایین دست و دیواره سد پیشروی می‌کند. در این تحقیق تاثیر غیریکنواختی ذرات رسوبی برروی پیشروی دلتا در مخزن به طور آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. از 10 نوع منحنی دانه‌بندی استفاده شد. همه منحنی‌ها دارای توزیع نرمال و قطر متوسط یکسان بودند. در تحقیق حاضر برای بررسی تاثیر غیریکنواختی ذرات بر پیشروی دلتا از یک مدل آزمایشگاهی رودخانه به مخزن با زاویه واگرایی تدریجی استفاده شد. با توجه به نتایج تحقیق مشاهده شد که در محدوده بررسی این تحقیق با افزایش میزان غیریکنواختی ذرات سرعت پیشروی دلتا کاهش داشته است و زمان پیشروی افزایش یافته است. در این تحقیق با توجه به نتایج می‌توان گفت در محدوده انحراف معیار هندسی 1 تا 2 تاثیر غیریکنواختی ذرات برروی پیشروی دلتا در مخزن محسوس نیست ولی با افزایش بیشتر انحراف از معیار هندسی تاثیر غیریکنواختی ذرات برروی پیشروی دلتا مشاهده شد. با توجه به نتایج آزمایشات مشاهده شد که با افزایش میزان غیر یکنواختی ذرات رسوبی زاویه شیب پیشانی دلتا کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Experimental study on the effect of non-uniform sediment particle on the Delta progression in reservoir

نویسندگان [English]

  • mehdi sedighkia 1
  • Seyed Ali Ayyoubzadeh 2
  • Morteza Heidari 3
  • Jafar Mamizadeh 4
  • Elham Jafarzadeh 5
1 PhD Student, Water Structures Department, Tarbiat Modares Univeristy
2 Associate Professor, Water Structures Department, Tarbiat Modares Univeristy
3 3-MSc, Water Structures Department, Tarbiat Modares Univeristy
4 Assistant Professor, Irrigation Engineering Department, Ilam Univeristy
5 MSc, Water Structures Department, Tarbiat Modares Univeristy
چکیده [English]

The coarser particles deposit gradually and form a delta at the upstream of the reservoir that extends further downstream towards the dam. In this research the effect of non-uniform sediment particles has been studied experimentally on the Delta progression in the reservoir. 10 types of grading curves were used. All of the curves were the same in mean diameter and they have normal distribution. In this research, the effect of non-uniform particles on delta progression was investigated using a physical model. In this model the river is connected to the reservoir by a gradual transition. Based on the experimental observations, in the range of this study velocity of Delta progression decreased with increasing of non-uniform particle and time of progression increased. In the range of geometric standard deviation 1 to 2 the effect of non-uniform particle was not tangible but with increasing of geometric standard deviation the effect of non-uniform particle on Delta progression observed. Based on the experimental observations, slope of foreset decreased with increasing of non-uniform particle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Experimental study
  • Delta Progression
  • Non-Uniform Sediment Particle
[1] Toniolo, H.; and Parker, G.; "1D Numerical Modeling of Reservoir Sedimentation", Proceeding,IAHR Symposium on River, Coastal and Estuarine Morphodynamics, Barcelona, Spain, pp. 457-468, 2003.
[2] چگن یزاده، ا؛ بررسی آزمایشگاهی رسوب گذاری در مخازن سدها و تشکیل دلتا، پایان نامه کارشناسی ارشد عمران آب، دانشکده فنی،دانشگاه تهران، 1384 .
[3] Raudkivi, A. J.; "Hydraulic Structure Design Manual, Sedimentation, Exclusion and Removal of Sediment
from Diversion Water", IAHR, p. 164, 1993.
[4] Fan, J.; and Morris, G.; "Reservoir Sedimentation.I: Delta and Density Current Deposits", Journal of
Hydraulic Engineering, Vol. 118, pp. 354-369, 1992.
[5] Swenson, J. B.; Voller, V. R.; Paola, C.; Parker G.;and Marr J. G.; "Fluvio-Deltaic Sedimentation: A
Generalized Stefan Problem", Euro. J. of App. Math.,Vol. 11, pp. 433-452, 2000.
[6] Voller, V. R.; Swenson, J. B.; Kim, W.; and Paola, C.; "A Fixed-grid Method for Moving Boundary
Problems on the Earth Surface", European Congress on Computational Methods in Applied Sciences and
Engineering, ECCOMAS 2004, Jyvaskyla , 28 July 2004.
[7] Kostic, S.; and Parker, G.; "Progradational Sand-Mud Deltas in Lakes and Reservoirs-Part 1", Theory and
Numerical Modeling, Journal of Hydraulic Research,Vol. 41, No. 2, pp. 127-140, 2003.
[8] Jugovic, J.; Schuster, G.; and Nachtnebel, S.;"Aggradation of Reservoirs in Alpine Regions", International Symposium on Water Management and Hydraulic Engineering, Austria, pp. 275-280, 2005.
[9] مام یزاده، ج.؛ بررسی زاوبه واگرایی و مشخصات هیدرولیکی-رسوبی بر نحوه پیشروی دلتا در مخازن سدها، رساله دکتری، رشته ساز ههای آبی، دانشگاه تربیت مدرس، 1388 .
[10] صفیی یاری، ا.؛ بنی هاشمی، م؛ بررسی پیشروی زبانه رسوبی در مخزن، نشریه دانشکده فنی، دوره ٣، شماره ٤، صفحه ٣٨٣ تا 394، آبان 1388